“Het verrassende ware doel om te mediteren is…”

Het ware doel van meditatie is verrassend genoeg niet ontspannen of kalm worden. Er zijn meerdere misvattingen over waarom mensen mediteren. Ook is het beeld dat velen hebben over hoe je mediteren vaak gebaseerd op vooroordelen en stereotypen. Wat het echt is…

Meditatie is niet alleen wat ontspannen

De laatste tijd ben ik steeds meer aan het mediteren. Hoe meer ik mediteer en leer over meditatie, hoe leuker ik het vind.

Niet alleen merk ik dat mijn dagelijkse meditaties steeds meer voordelen opleveren. Ik zie ook steeds meer hoeveel misvattingen er zijn over meditatie en hoeveel deze misvattingen ons ervan weerhouden ons leven geweldig te maken.

Een van die misverstanden draait om het doel van meditatie. Want waarom mediteren mensen? Waarom mediteer ik?

Veel mensen kijken spottend neer op meditatie

Ga gewoon in kleermakerszit zitten, handen in de lucht naast je, vingers tegen elkaar en roep "OOOHHHMM" met je ogen dicht.

Zo beelden mensen meditatie uit, en daar gaat het niet om.

Nu moet ik zeggen - er zijn vele vormen van meditatie. En niet alle vormen van meditatie hebben hetzelfde doel. Maar in principe kun je stellen dat alle bekende traditionele vormen van meditatie één belangrijk doel hebben.

En dat doel wankelt niet. Ontspanning is slechts een voorwaarde om het doel te bereiken. Een beetje zoals het hebben van een kopje een voorwaarde is voor het kunnen drinken van koffie. Het kopje is niet het doel, het is een middel.

En bovendien is mediteren net zo magisch en mystiek als dat kopje koffie drinken. Met andere woorden, meditatie is vrij eenvoudig en net zo gewoon als de stoel waarop je nu zit.

Het is juist de kunst om dit te beseffen. Dit is wat je doet in meditatie: je bewustzijn zien voor wat het is in deze wereld.

Een nieuwe kijk op de werkelijkheid

Het doel van meditatie is niet om de geest leeg te maken. Het uiteindelijke doel van meditatie is om je volledig bewust te worden van de aard van de werkelijkheid. Inclusief al je gedachten, gevoelens en angsten.

Dat klinkt ingewikkeld. Maar denk er zo over na: voor een baby die zijn eerste stapjes nog niet heeft gezet, klinkt een wandeling in de bergen als een onmogelijk iets. Later loopt deze gegroeide persoon zo de Mont Blanc op. Oefening baart kunst, wat onmogelijk leek wordt bereikbaar.

Als meditatie nieuw voor je is, klinkt het allemaal ingewikkeld. Totdat het niet ingewikkeld meer klinkt. Je mist de ervaring nog. Want zodra je gaat mediteren, begrijp je steeds beter waar het om gaat.

Verminder langzaam je ego

Om de werkelijkheid te zien en te ervaren zoals ze is, is het belangrijk dat je achter je gedachten leert kijken. Je ziet dat je gedachten denkt, maar daarachter zit een bewustzijn dat de gedachten waarneemt.

Je bent niet je gedachten. Jij "bent" het bewustzijn erachter.

Je gedachten draaien altijd rond de toekomst of het verleden. Herinneringen en verwachtingen. Maar hier is het probleem: het verleden is voorbij en de toekomst is er nog niet. Dus deze dingen zijn niet de realiteit.

We leven dus constant op een plek die niet bestaat. Een illusie gecreëerd door onszelf in onze geest. Deze verzameling verhalen, illusies, angsten, verwachtingen, teleurstellingen en emoties wordt het ego genoemd.

Meditatie is een hulpmiddel om je ego (tijdelijk) los te laten. Je traint het vermogen om in het moment te leven, zodat je gelukkiger, liefdevoller, kalmer en bewuster kunt zijn. Je traint je mindfulness, zodat je buiten je meditaties meer in het moment kunt leven.

Een beetje zoals krachttraining om de rest van het jaar sterker, gezonder, fitter en energieker te worden.

Leven in het hier en nu – meer niet

Het enige wat je tijdens meditatie doet, is je aandacht richten op het hier en nu. En dat kost moeite, net als krachttraining.

Het vereist wil, vaardigheid, training en geduld. Daarom zal je op dit pad vooruitgang boeken, vooral als je meditatie serieus neemt. Een sixpack komt immers ook niet aanwaaien door maar één keer per week te sporten. Evenzo zal zo nu en dan halfbakken mediteren je ook geen blijvend effect brengen.

Meditatie is jouw weg op het pad naar verlichting

Wat is verlichting? Stel je je leven voor alsof je op een berg wandelt met een enorme rugzak. Bij het mediteren gooi je steeds een beetje ballast overboord, waardoor de wandeling makkelijker en aangenamer wordt. Elke keer dat je serieus mediteert, ervaar je een beetje verlichting van de mentale bagage die je je hele leven met je meedraagt.

Wanneer je doorgaat, zal je uiteindelijk de laatste berg onmiddellijk achter je laten en jezelf licht en vrij achterlaten.

Geen illusies in je ego. Geen ruis in je hoofd. Zonder angsten en onzekerheden. Geen luide stem, geen hebzucht, geen stress. Puur bewustzijn: gewoon zijn. In vrijheid, vreugde, compassie en verwondering.

Dat is het doel van meditatie. Maar zoals zo vaak: in werkelijkheid is niet het eindpunt, maar de reis het echte doel. Want met elke sessie die je doet, boek je vooruitgang, ook al voelt het soms niet zo.

De ellende verwerken

Als ik veel mediteer, heb ik vaak vreemde dromen. Dromen die duidelijk verband houden met de onzekerheden en zekerheden uit mijn jeugd. Het zijn geen nachtmerries, het zijn gewoon ongebruikelijke ervaringen. Dat merk ik ook in mijn meditaties; er verspreidt zich plotseling een zekere angst in mijn buik. Ik kijk ernaar, adem het in en laat het los.

Elke sessie is een moment van verlichting. Verlichting van stress, angst, twijfel, hunkering, ontevredenheid, teleurstelling. Bevrijding van ellende en ballast. Ik laat het achter en mijn onderbewustzijn verwerkt het.

Ik word er steeds beter in omdat ik het bijna elke dag doe. Meestal ongeveer 20-30 minuten per keer. Soms langer, soms wat korter. En het wordt me steeds duidelijker dat ik nog een lange weg te gaan heb. Een prachtig pad vol besef en verhelderende momenten.

Het doel van meditatie is verlichting. Maar niet op de manier zoals jij denkt. We streven niet naar een "lot" waar alles perfect is. Je wordt je gewoon meer en meer bewust van het moment, de rest volgt vanzelf.

Leef in het nu, dat is alles. Lukt het je om dit consequent te doen, dan ben je ‘verlicht’. En hoe vaker je slaagt, hoe beter je leven wordt. Minimalisme op zijn top, dat is het wel.

Ontspannen gaan zitten en concentreer je op je ademhaling. En jezelf rustig terugbrengen als je gedachten met je aan de haal gaan. En opnieuw. Tot het gewoon vanzelf gaat. Niets zwevend, niets mystieks, niets bijzonders.

Nu wil ik ook mediteren.

Goed plan. Meditatie is als krachttraining: het werkt als je het regelmatig doet, anders werkt het niet. En ja, het is soms uitdagend, maar oefenen maakt het makkelijker.

Begin dus. Ik zal binnenkort meer over meditatie schrijven. Maak het niet moeilijker dan het is, maar neem het serieus. 😊